واحدهای اندازه گیری حافظه کامپیوتر

واحدهای اندازه گیری حافظه رایانه ای (Orders of magnitude data) شامل: Bit (بیت) – Nibble (نیبل) – Byte (بایت)- KB (کیلوبایت) – KiB (کیبی‌بایت) – MB (مگابایت) – MiB (مبی‌بایت) – GB (گیگابایت) – GiB (گیبی‌بایت) – TB (ترابایت) – TiB (تبی‌بایت) – PB (پتابایت) – PiB (پبی‌بایت) – EB (اگزابایت) – EiB (اگزبی‌بایت) – ZB (زتابایت) – ZiB (زبی‌بایت) – YB (یوتابایت) – YiB (یوبی‌بایت) – SB (سوتابایت) – SiB (سوبی‌بایت) می باشد که در این میان بیت کوچک‌ترین واحد حافظه است که فقط دو مقدار صفر (۰) یا یک (۱) را می‌توان در آن ذخیره کرد.

بیت (Bit)

به کوچکترین واحد اندازه گیری حافظه که می­ تواند صفر یا یک دودویی باشد، بیت (Bit) گفته می­شود. محتوای یک بیت مشابه کلیدی است که می­تواند باز یا بسته باشد.

بایت (Byte)

به کوچکترین قسمت قابل آدرس دهی حافظه، بایت (Byte)می­گویند. یک بایت معادل هست بیت است. یک بایت می­تواند یکی از اعداد صفر تا ۲۵۵ را به صورت دودویی در خود نگهداری کند.

کلمه (Word)

هر کلمه (Word)، بزرگترین واحدی است که ریزپردازنده می­ تواند در هر عملیات پردازش کند. رایانه­ های شخصی معمولاً ۱۶ بیتی و ۳۲ بیتی هستند. در رایانه ­های ۱۶ بیتی طول کلمه ۱۶ بیت است و در رایانه های ۳۲ بیتی طول کلمه ۳ بیت است. نسل جدید رایانه­ های شخصی،۶۴بیتی هستند یعنی ریزپردازنده این رایانه­ ها در هرم عملیات ۶۴ بیت را می­تواند پردازش کند و در نتیجه طول کلمه در آنها ۶۴ بیت است.

کاراکتر (Character)

به هر یک از حروف، ارقام و علائم قابل نمایش در رایانه یک کاراکتر (Character) گفته می­شود. هر کاراکتر یک بایت حافظه را اشغال می­ کند. معمولاً تعداد کاراکترهای رایانه ۲۵۶ کاراکتر است. کاراکترها را با کدهای مخصوصی در یک جدول، به نام جدول اَسکی (ASCII) نشان میدهد. این جدول یک جدول کد بندی است که از ۷ یا ۸ بیت استفاده می­کند و هر عدد را به یک کاراکتر نسبت می­دهد. کاراکتر ها شامل حروف، ارقام، علائم و نمادهای دیگر است. به ۱۲۸ کاراکتر اول اَسکی استاندارد و به ۱۲۸ کاراکتر بعدی اَسکی توسعه یافته می­گویند. که از اسکی توسعه یافته برای تعریف حروف زبانهای دیگر (نظیر فارسی) استفاده می­کنند. مثلاً عدد ۶۵ معرف کد اَسکی کاراکتر A در اسکی استاندارد است و عدد ۱۴۱ معرف کد اسکی کاراکتر آ در اسکی توسعه یافته پارسی است.

کیلوبایت (KB)

به ۲۱۰ بایت، یک کیلو بایت (KB) گفته می­شود. معمولاً برای تعیین اندازه اسناد، مدارک، تصاویر و بطور کلی فایل­ های رایانه ها از این واحد اندازه­ گیری استفاده می­ کنند. مثلاً می­ گویند اندازه این تصویر رایانه­ ای ۲۱۰KB است.

۱ KB =210 Byte = 1024 Byte

مگابایت (MB)

به۲۱۰بایت، یک مگابایت (MB) گفته می­ شود. معمولا برای تعیین اندازه قایل­ های رایانه از این واحد استفاده می­ کنند. مثلاً می­ گویند اندازه فایل این کتاب ۲۵MB است. یک مگابایت حافظه هم می­تواند صدها صفحه متن یا چندین عکس را در خود نگهداری کند.

۱ MB = 210 KB = 1024 = 220 Byte = 1048576 Byte

گیگابایت (GB)

به ۲۱۰مگابایت، یک گیگابایت (GB) گفته می­شود. معمولاً برای تعیین اندازه حافظه ­های جانبی با ظرفیت بالا نظیر هارد­ دیسک­ ها از این واحد استفاده می­کنند. مثلاً می­ گویند اندازه حافظه هارد این رایانه ۵۰۰ GB است. یک گیگابایت حافظه بزرگی است و می­تواند یک فیلم دو ساعته یا ده­ها ساعت موسیقی را در خود نگهداری کند.

۱ GB = 210 MB = 1024 MB = 220 KB = 230 Byte

ترابایت (TB)

به ۲۱۰گیگابایت، یک ترابایت (TB) گفته می­شود. یک ترابایت حافظه بسیار بالایی است و اطلاعات موجود در یک مرکز داده (Data Center) که تعداد زیادی تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات در آن قرار دارد را می­توان با این واحد حافظه نشان داد. مثلاً می­ گویند کل اطلاعات موجود در این مرکز داده، ۱۶۵ TB است.

اگزابایت (EB)

به ۲۱۰ترابایت، یک اگزابایت (EB) گفته می­شود. اگزابایت بزرگترین واحد حافظه محسوب می­شود. اطلاعات موجود در شبکه جهانی اینترنت را می­توان با این واحد از حافظه اندازه گیری کرد.